دوشنبه, ۷ دی ۱۳۹۴، ۱۲:۰۴ ب.ظ
سیاتیک و عصب سیاتیک
سیاتیک معمولا به علائم درد درساق پاگفته میشود وسوزش و بی حسی یا ضعفی که از ناحیه تحتانی کمرشروع میشود وبه سمت باسن وقسمت پایین عصب سیاتیک
که درپشت ساق پا قراردارد منتشر میشود. سیاتیک درلاتین به صورت زیرتلفظ
میشود(sigh-at-ih-kah) این بیماری نیازی به تشخیص ندارد وشما بابروزعلائم
آن متوجه بروزاین بیماری میشوید.
علائم سیاتیک زمانی اتفاق می
افتدکه عصب بزرگ سیاتیک دچارآسیب دیدگی شود.عصب سیاتیک یکی ازبزرگترین عصب
ها دربدن است. این عصب دارای یک ریشه است که ازناحیه ستون مهره ها درقسمت
تحتانی کمرشروع میشود و در ساق پا ادامه دارد به این عصب، عصب سیاتیک گفته
میشود. این عصب درناحیه تحتانی کمر یعنی دربخش ۳ ستون مهره های ناحیه
کمرقراردارد.
درهر بخش داخلی ستون مهره های
ناحیه کمریک ریشه عصب قرارداردهمه این ریشه ها به یکدیگر متصل میشوند وعصب
سیاتیک را میسازند.عصب سیاتیک از ناحیه تحتانی کمرشروع میشود و در پشت ساق
پاها ادامه دارد.قسمت های مختلف عصب سیاتیک درهرکدام ازساق پاها تقسیم
میشود ودرنواحی خاصی ازاندام تحتانی بدن مانند باسن، ران، پشت ساق پا، پا و
انگشتان پا قراردارد.
علائم سیاتیک شامل دردساق پا،
بی حسی، سوزش، ضعف است که می تواند در پا هم منتشر شود. علائم سیاتیک
براساس ناحیه ای که عصب دچارفشارشده باشد متفاوت است. به عنوان مثال
فشاربرروی عصب قسمت ۵ (ال ۵) ستون مهره های ناحیه کمر باعث ضعف در انگشت
بزرگ و زانو میشود.
دلائل بروزسیاتیک
زمانی که بخواهیم سیاتیک
راتشخیص دهیم شناخت دلائل بروزسیاتیک بسیارمهم است و با شناخت این دلائل
میتوانید موثرترین درمان را انتخاب کنید.
ازبین رفتن دیسک روندی طبیعی
است که باافزایش سن درافراد ایجاد میشود با بالا رفتن سن افراد یک یا
چندتا ازدیسک های کمرشان میتواند ازبین برود وباعث آسیب دیدگی ریشه عصب
وبروز سیاتیک شود. ازبین رفتن دیسک زمانی رخ میدهد که ضعف دیسک باعث حرکات
اضافی درستون مهره ها شود و یا التهابات پروتئینی از داخل دیسک ساطع شود و
باعث آسیب دیدگی ریشه عصب شود.
رایجترین دلائل بروزسیاتیک ۶ مورد ازمشکلات ناحیه تحتانی کمراست.
بیرون زدگی یا فتق دیسک کمر
بیرون زدگی دیسک کمرزمانی رخ
میدهد که بافت های نرم داخل دیسک (ناکلس پالپوزیس nucleus pulposus) ازلایه
خارجی دیسک به نام فیبرهای انالس annulus بیرون بزند و باعث آسیب دیدگی
ریشه عصب شود. بیرون زدگی دیسک دربعضی از مواقع بر اثر لغزندگی دیسک،پارگی
دیسک، برآمدگی دیسک وفشارعصب ایجاد میشود وسیاتیک یکی ازرایجترین علائم
بیرون زدگی دیسک است.
اسپوندیلوز
این شرایط زمانی رخ میدهد که یک
فشارکوچک یا شکستگی باعث شود که یکی ازمهره های کمربه سمت مهره دیگرحرکت
کند به عنوان مثال مهره ال۵ به سمت مهره اس ۱ حرکت کند. باازبین رفتن فضای
دیسک ،شکستگی،وحرکت مهره ها ،به عصب فشارواردمیشود وسیاتیک ایجادمیشود
استنوزیس (تنگی کانال نخاعی) ستون مهره های ناحیه کمر
این شرایط باعث سیاتیک وتنگ شدن
کانال نخاعی میشود استنوزیس ستون مهره ها براثرافزایش سن ایجادمیشود
ومعمولا بالاترازسن۶۰ سالگی رخ میدهد این شرایط معمولا بر اثر ترکیب یک یا
چند تا ازموارد زیرایجاد میشود ۱- بزرگ شدن سطح مفصل۲- رشد بی رویه بافت
های نرم۳- بیرون زدگی دیسک که باعث ایجاد فشار برروی ریشه عصب میشود ودر
نهایت دردهای سیاتیکی به وجودمی آید.
عصب سیاتیک زمانی که
اززیرماهیچه های پریفورمیس درناحیه باسن میگذرد میتواند دچار آسیب دیدگی
شود زمانی که ماهیچه پریفورمیس باعث آسیب دیدگی وفشاربه عصبی که ازعصب
سیاتیک ساخته شده است شود میتواند دردسیاتیک ایجاد بشود اما این یک تعریف
علمی ازایجاد سیاتیک نیست دردساق پا که دراین سندرم ایجادمیشود می تواند
مانند درد سیاتیکی باشد که براثرآسیب دیدگی عصب ایجادمیشود.
اختلال مفصل Sacroiliac «ساکروایلیاک» (غضروف یا بندمیان استخوانهای خاجی و تهیگاهی)
آسیب دیدگی این مفصل که درپایین
ستون مهره ها قرارگرفته میتواند باعث آسیب دیدگی عصب ال ۵ شود (عصبی که
دربالای مفصل Sacroiliac قرارگرفته است) و درد سیاتیک ایجاد شود درد ساق
پادراین اختلال متیواند مانند درد سیاتیک بر اثر آسیب دیدگی عصب ایجاد شود.
علت ها و دلایل دیگر
علاوه بردلائل رایجی که گفته شددلائل متعدد دیگری وجوددارد که میتواندباعث ایجاد سیاتیک شودکه شامل مواردزیراست.
بارداری
بدن دردوران بارداری دچارتغییراتی میشودکه شامل افزایش وزن وتغییرات هورمونی است و میتواند باعث بروزسیاتیک دردوران بارداری شود.
جراحت بافت ها
زمانیکه بافت ها دچارآسیب دیدگی میشوند میتوانند باعث فشارعصب شوند ودر نهایت سیاتیک ایجاد میشود.
کشیده شدن ماهیچه ها
دربعضی ازمواردالتهابات براثرکشیده شدن ماهیچه ها میتواند باعث فشار عصب وایجاد سیاتیک شود.
تومورستون مهره ها
بسیاربه ندرت تومورهای ستون مهره ها می تواند باعث فشاربه عصب های ناحیه تحتانی کمرشود وعلائم سیاتیک رخ دهد.
عفونت
این مورد بسیاربه ندرت اتفاق می افتد اما عفونت درناحیه تحتانی کمرمیتواند برروی عصب تاثیربگذاردوباعث ایجادسیاتیک شود.
علائم سیاتیک
بروزدردناحیه کمرهمراه بادردساق پا اما معمولا دردساق پا شدیدترازدردناحیه کمراست.بروزیک یا چندمورد ازعلائم زیر رایج است.
۱- دردناحیه تحتانی کمرکه اگرکسی تجربه آن را داشته باشد این درد نمیتواند شدیدتر از درد ساق پا باشد.
۲- بروزدرددریک طرف باسن وساق پا ،این دردکمتردردوطرف بدن رخ میدهد.
۳- دردی که ازپشت کمروباسن شروع میشود ودرمسیری که عصب سیاتیک وجودداردمانند پشت ران وپایین ساق پا وپا ایجاد میشود.
۴- دردی که زمانی که بیمار استراحت کرده ویا راه میرود بهتروهنگام ایستادن ونشستن شدیدترمیشود.
۵- دردی که میتوانیم آنرا دردهای شدید ومزمن توصیف کنیم ودردهای خفیفی نیستند
۶- دربعضی از موارد احساس سوزن سوزن شدن، ضعف وبی حسی درپایین ساق پا ایجاد میشود.
دردهای سیاتیک ازلحاظ میزان
آسیب دیدگی شدت ودوام متفاوت است علائم سیاتیک هم براساس نوع،محل،شدت
وبراساس شرایطی که باعث بروزسیاتیک شده است (مانند بیرون زدگی دیسک کمر) متفاوت است. درصورت بروزعلائم دردناک ،آسیب دیدگی های دائمی عصب سیاتیک(آسیب بافت ها)به ندرت رخ میدهد.
درمان
فلسفه این طب این است که با
ایجاد انرژی درنقاط خاصی ازبدن میتوان به نتیجه مطلوب دست پیداکرد سوزن های
بسیار باریکی که معمولا بدون دردهستند درناحیه اطراف موضع درد تزریق میشود
طب سوزنی توسط اف دی ای کشورآمریکا وسازمان بین المللی سلامت تایید شده
است این طب می تواند برای کاهش دردناحیه کمر که براثرسیاتیک ایجاد شده است
موثرباشد.
انواع مختلفی ازماساژدرمانی
میتواندبرای کاهش دردناحیه کمرمفیدباشد ماساژباعث افزایش جریان خون
دربدن،شل کردن عضلات،وآزادکردن ایندورفین (ماده ای که به صورت طبیعی دربدن
ساخته میشود وباعث کاهش درددربدن میشود)دربدن میشود.
تمرینات فیزیوتراپی مانندتمرینات کششی،استقامتی وتمرینات ایروبیک باعث کاهش درد سیاتیک میشود . نکته مهم اینست که باید تمرینات توسط فیزیوتراپیست بعد از معاینه دقیق بالینی برنامه ریزی و تجویز شود .
بسیاری تمرینات متیواند به
استقامت ستون مهره ها ومحافظت ازماهیچه ها،تاندون ها ،لیگامنت ها کمک
کند.اکثراین تمرینات نه تنها باعث کاهش دردناحیه تحتانی کمرمیشوندبلکه
میتواند به بهبودمفاصل دیگر مانندمفصل شکم ،باسن ولگن کمک کند.
تمرینات کششی
تمرینات کششی معمولابرای کاهش درد سیاتیک توصیه میشود تمرینات کششی برای انعطاف وشل شدن
ماهیچه هایی که براثرسیاتیک دچارگرفتگی وعدم تحرک شده اند استفاده میشود.
تمرینات ایروبیک برای فشارهای کمر
تعدادی ازتمرینات که برای کاهش فشارهای کمرمناسب است شامل پیاده روی ،شنا،اب درمانی است این تمرینات همانند تمرینات ایروبیک میتواندباعث تحریک بدن برای جذب مواد لازم برای بدن شود ومیتواند باعث بهبودبیماری شود.
قبل از انجام تمرینات میتوانید با مشاورین ما در کلینیک فیزیوتراپی رادمان تماس بگیرید.
استفاده از بریس کمر
استفاده ازبریس وکمربند میتواند
باعث کاهش دردناشی ازسیاتیک شود افرادی که بیشترین سود را بدست آورده اند
افرادی هستند که توانسته اند درد خودرا بوسیله پیچیدن یک حوله به دورکمرخود
کاهش دهند اگرافراد بااستفاده ازاین راه که ساده ترین راه است توانسته
باشند باعث کاهش دردشوندپس میتوانند ازبریس کمر برای کوتاه مدت استفاده
کنند استفاده ازبریس میتواند باعث جلوگیری بروزمجدد دردبه بدن شود.
کمپرس های گرم و سرد
استفاده ازکمپرس های یخ وگرم می
تواند به کاهش دردساق پا مخصوصا درمراحل اولیه کمک کندمعمولا استفاده
ازکمپرس یخ وگرم درحدود ۲۰ دقیقه باید برروی موضع قرار بگیرد وهر۲ ساعت یک
بارتکرارشود اکثر افراد درمرحله اولیه ازیخ استفاده میکنند درحالیکه بعضی
دیگر با استفاده ازکمپرس گرم باعث کاهش درددربدن میشوند هردومورد میتواند
موثر باشد.
مصرف دارو
داروهای بدون نسخه وتجویزپزشک
یا داروهای تجویزشده میتواند برای کاهش دردسیاتیک موثرباشدمصرف داروهای
ضدالتهاب بدون استروئیدمانندایبوپروفن،ناپروکسین، COX-2ویا استروئیدهای
خوراکی میتواند باعث کاهش دردوالتهاباتی شود که براثرسیاتیک ایجادمیشود .
تزریق استروئید برای سیاتیک
درصورت بروزدردهای شدید تزریق
استروئید میتواند باعث کاهش دردوالتهابات شود استروئید های تزریقی بانوع
خوراکی آن کاملا متفاوت هستند استروئید تزریقی به صورت مستقیم درناحیه
دردناک اطراف عصب سیاتیک برای کاهش التهابات ودردتزریق میشود.
منیپولاسیون (درمان دستی)
تنظیم وحفظ ستون مهره ها به
صورت دستی بوسیله متخصصان با مهارت مانند متخصص آسیب
شناسی استخوان،پزشک فیزیوتراپی انجام میشودهدف این پزشکان ایجادتعادل
بهتردرستون مهره ها است ومیتوانند به کاهش شرایط نامطلوبی که باعث
بروزسیاتیک میشود کمک کنند. درمان دستی بوسیله متخصصین بامهارت وباتجربه انجام میشود ومیتواند باعث بهبود شرایط فرد بدون ایجادهیچ گونه دردی بشود.