شانه یخ زده و درمان آن

توصیف بیماری

در شانه یخ زده کپسول مفصلی کلفت و سفت شده و باندهای سفتی که چسبندگی نامیده می شود ایجاد می گردد. در بسیاری از موارد مایع مفصلی و حجم درون مفصل کم می شود.

 

مشخصه بارز این بیماری این است که بیمار نمی توانند شانه خود را بصورت غیرفعال (حرکت توسط دیگران Passive ) یا فعال ( حرکت توسط خود بیمار Active) حرکت دهد.

علت ها و دلایل

متاسفانه ابهامات زیادی درایجاد شانه یخ زده وجود دارد یکی ازاین ابهامات این است که اصلا چرا شانه یخ زده ایجاد میشود؟ تئوریهای زیادی دراین باره وجود دارد اما جامعه پزشکی هنوز نتوانسته است دلیل اصلی این عارضه را کشف کند.

شانه یخ زده باعث میشود که کپسولهای مفصل شانه کوچک شوند ومنجربه درد وکاهش حرکت شانه شود. کپسول های شانه یکی ازعمیق ترین لایه بافت نرم اطراف مفصل شانه است ونقش اصلی را درنگهداری استخوان هیومرس  humerusدرحفره شانه ایفا می کند.

علائم و نشانه ها

شانه یخ زده شامل سه مرحله است که هرکدام ازاین مراحل علائم خاصی دارد

مرحله ۱

درحال یخ زدن: این مرحله بادرد اطراف مفصل شانه همراه است  وکم کم باعث کاهش تحرک مفصل شانه میشود به دلیل اینکه دراین مرحله رنگ کپسول شانه به رنگ قرمز تغییررنگ میدهد به این مرحله مرحله قرمز گفته میشود که میتوانید هنگام جراحی باکمک دوربین آرتروسکوپ این تغییررنگ را مشاهده کرد.

مرحله ۲

یخ زده شده: دراین مرحله دردخفیف تر میشود به این مرحله به دلیل تغییر رنگ دادن شانه به رنگ صورتی مرحله صورتی گفته میشود.

مرحله ۳

ازبین رفتن یخ زدگی شانه: دراین مرحله به تدریج دامنه حرکتی مفصل بازمیگردد اما شانه ها کمی دچارضعف هستند دراین مرحله رنگ کپسول شانه به رنگ سفید تبدیل میشود به همین علت نام این مرحله سفید است که میتوان بوسیله جراحی آرتورسکوپ این تغییررنگ را مشاهده کرد.

علائم بیماری

درد ناشی از شانه یخ زده معمولاً به صورت منتشر در شانه و اذیت کننده می باشد.معمولاً این درد در ابتدای بیماری و هنگامی که بیمار شانه خود را حرکت می دهد شدیدتر است . این درد معمولاً در ناحیه خارجی شانه و گاهاً قسمت فوقانی استخوان بازو وجود دارد.

 

تشخیص :این تشخیص پزشکی همراه با معاینه فیزیکی شانه بیمارانجام می شود پزشک فیزیوتراپیست درمورد مشکلاتی که برای انجام فعالیت های فیزیکی برای شما اتفاق می افتد ازشما سوالاتی میپرسد.

موارد عمومی این عارضه شامل اختلالات زیر است

1. ناتوانی دردسترسی به ارتفاع شانه

2. ناتوانی دربالاانداختن توپ

3. ناتوانی دردسترسی سریع به هرچیزی

4. ناتوانی دردسترسی به مفصل کمر به عنوان مثال پوشیدن تی شرت و یا بستن دکمه های پشت

5.  ناتوانی دردسترسی به کنار و پشت به عنوان مثال برای بستن کمربند ایمنی هنگام رانندگی

6.  ناتوانی درخوابیدن برروی یک طرف بدن

دربعضی ازموارد برای تشخیص دقیق تراین عارضه بایدتست هایی چون اشعه ایکس وام آرآی انجام شود. بوسیله عکس برداری اشعه ایکس عارضه شانه یخ زده مشخص نمیشود اما بوسیله ام آرآی پزشکان میتوانند تشخیص دقیق تری داشته باشند.آرتروگرافی شانه هم یکی ازروش های تشخیص قدیمی است اما هنگامیکه یک پزشک بامهارت ومتخصص شمارا معاینه کند نیازی به استفاده از این روش نیست.

معمولا مراجعه به یک پزشک بی تجربه باعث میشود که شانه یخ زده با مشکلات دیگرشانه مانند اختلالات روتاتورکاف اشتباه گرفته شود وتشخیص نادرست باشد تشخیص درست ودقیق عارضه برای درمان بسیارمهم است زیرا درمان ها برای هربیمار و هرعارضه  متفاوت است.

معاینات فیزیکی شانه یخ زده

پزشک فیزیوتراپیست ازشما درخواست میکند که شانه خودراحرکت دهید شانه یخ زده دارای علائم ونشانه های خاصی است که باعث سخت شدن مفصل شانه میشود پزشک موارد زیرا را درمعاینات خود ارزیابی میکند.

چرخش جانبی – انعطاف – چرخش داخلی

• فردی که دچارشانه یخ زده است روتاتورکاف شانه اش کاملا طبیعی است وبدون هیچ دردی است.

• ضعف شانه یخ زده معمولا با معاینه فیزیکی مشخص نمیشود به همین دلیل برای ارزیابی بیشتر مفصل شانه باید به صورت عمیق آسیب شناسی شود.

• فردی که دچارشانه یخ زده است انجام حرکات سریع برای او بسیا ر دردناک است و ازانجام حرکاتی مانند بالا انداختن جسم،گرفتن ودسترسی جلوگیری میکند.

چه افرادی دچارعارضه شانه یخ زده میشوند؟

شانه یخ زده معمولا درافراد ۳۵ تا۵۰ سال اتفاق می افتد.این عارضه  درمرحله اول هیچ دلیل شناخته شده ای ندارد اما درمرحله دوم می تواند براثر بیماری یا آسیب دیدگی رخ دهد.

مواردی وجود دارد که باعث پیشرفت یخ زدگی شانه میشود که شامل موارد زیر است:

1. ضربه های شانه

2. جراحی

3. دیابت

4. شرایط ملتهب

5. بی تحرکی شانه

6. بیماری خودایمن

7. سرطان های گردن

8. کم کاری غده تیروئید

درحدود ۲۰ درصد افرادی که دچارشانه یخ زده هستند این عارضه می تواند پیشرفت کند و درهردوشانه اتفاق بیفتد.

پیشگیری

درحالیکه شانه یخ زده هیچ دلیل شناخته شده ای ندارد اما میتوانید ازبروز این عارضه که براثر بی تحرکی ایجاد میشود جلوگیری کرد برای مثال باید ازبی تحرکی طولانی مدت مفصل شانه که بعدازعمل جراحی ویاآسیب دیدگی شانه ایجاد میشود خودداری کردزیرااین بی تحرکی میتواندباعث بروزیخ زدن شانه شود. اگرشانه یا بازوی شما دچارآسیب دیدگی شده باشد پیشنهاد میشود که باانجام تمرینات فیزیوتراپی با کمک فیزیوتراپیست ازبروز یخ زدگی شانه درمرحله دو جلوگیری کنید اگرشما درمعرض خطرات جدی هم هستید رعایت این مسئله بسیارمهم است.

درمان

فیزیوتراپی

درمان های فیزیوتراپی برای درمان شانه به مرحله شانه یخ زده(سه مرحله ای که قبلا ذکرشد) و نیاز بیماربستگی دارد.

مرحله درحال یخ زدن: درمان ها برای کاهش درد دراین مرحله شامل حرکات آرام شانه، آرام وریلکس کردن ماهیچه، طب سوزنی و درای نیدلینگ, کینزیولوژی یا حرکت های مناسب واستفاده ازسوزن خشک است که میتواند باعث کاهش التهابات شود. و زمانیکه درد غیرقابل تحمل باشد تزریق کورتیکواستروئید توصیه میشود. نکته بسیارمهم این است  که پزشکان دراین مرحله با انجام درمان های بی رویه ونامناسب باعث تشدید عارضه نشوند چون ممکن است بعضی ازپزشکان با انجام درمان های بی رویه باعث ایجاد عوارض جانبی شوند.

مرحله یخ زدگی : دراین مرحله درمان هایی مانند حرکت وکشش مفصل،آرام کردن ماهیچه،طب سوزنی ،سوزن خشک وتمریناتی که باعث استقامت وبازگشت مفصل به حالت طبیعی خود میشود انجام میگیرد.دقت داشته باشید که تمرینات دراین مرحله نباید بسیار پرفشارباشد.

درمان های متعصبانه میتواند باعث بدترشدن کپسول های سینوویتی شانه ومنجر به درد شود.یک متخصص باتجربه فیزیوتراپی میداند که این درمان ها تا چه میزان برای یک بیمار کافی است وبراساس نیاز بیماران برای او درمان انجام میدهد.

مرحله ازبین رفتن یخ زدگی شانه ها:انجام تمرینات کششی وحرکت آرام شانه باعث بازگشت شانه به حالت اولیه وطبیعی میشود ودراین مرحله مفصل میتواند به صورت کامل حرکت داده شود زمانیکه دامنه حرکتی مفصل شانه افزایش پیدا کرد پزشک دراین مرحله برای کنترل وحفظ تحرک مفصل تمرینات استقامتی را به بیمار توصیه میکند.

تمرینات شانه

اگر شما دچارشانه یخ زده هستید بسیارمهم است که شانه هایتان را همراه با تمرینات کششی منظم وآرام متحرک نگه دارید.زمانیکه ازشانه های خود استفاده نکنید باعث سختی مفصل شانه میشود پس سعی کنید شانه های خود رابه صورت طبیعی حرکت دهید درصورتیکه شانه های شما سخت وسفت باشد انجام حرکات ورزشی باعث ایجاد درد درمفصل شانه میشود پزشک متخصص و پزشک فیزیوتراپیست تمرینات منظمی را به شما آموزش میدهد تا با انجام آنها درخانه باعث جلوگیری ازآسیب دیدگی شانه شوید.

مسکن  ها و داروها

اگرشما دچار درد هستید مسکن هایی مانند پاراستامول،یا ترکیب پاراستامول وکدوئین ویا داروهای ضدالتهاب بدون استروئید میتواند باعث کاهش درد شود.تعدادی ازمسکن ها مانند پاراستامول،ایبوپروفن بدون تجویز پزشک هم قابل استفاده است  همیشه باید به دستورالعمل های دارویی که برای مصرف داروها توصیه شده است دقت کنید واین داروهارا دردوز مناسب مصرف کنید.مصرف داروهای ضدالتهاب بدون استروئید دردرازمدت میتواندخطر بروز عوارض جانبی این داروها راافزایش دهد برای اطلاع ازخطرات وعوارض جانبی این داروها باید حتما بروشوری که داخل دارو قراردارد را مطالعه کنید.

تزریق کورتیکوستروئید

اگر مسکن هایی که دربالا ذکرشد نتواند باعث کاهش درد شود باید ازتزریق کورتیکاستروئید درمفصل شانه استفاده کرد کورتیکاسترئید دارویی است که باعث کاهش دردوالتهابات میشود این دارو همراه با بی حسی موضعی تزریق میشود تزریق این دارو باعث کاهش دردوبهبودحرکت شانه میشود اگر چه این ماده نمی تواند باعث درمان کامل بیمار شودوممکن است نشانه های بیماری دوباره به بدن بازگردد اما میتواند باعث کاهش درد والتهابات شودتزریق کورتیکاسترئید  بعد از اینکه درد شانه ازبین رفت وفقط شانه سخت وسفت شد نمیتواند استفاده شود.

با تزریق بیش ازحد کورتیکاستروئید میتوان باعث آسیب دیدگی مفصل شانه شد واین تزریقات با گذشت زمان وتکراربیش ازحد دیگر تاثیری دربدن نخواهندداشت به این دلیل پزشک تزریق کورتیکاستروئیدرا بیش از۳ مرتبه توصیه نمیکند شما حداقل به ۳ تا ۴ هفته فاصله بین هرتزریق نیازدارید.