گودی کمر ودرمان آن

میزان طبیعی قوس کمر

بنابر منابع فیزیوتراپی استخوانی یا ارتوپدیک, قوس نرمال کمر بین 30 تا 35 درجه تخمین زده شده است زمانی که فرد در حالت ایستاده باشد.

کاهش  قوس کمر به دیسکها فشار می آورد, در حالی که گودی  و قوس کمر باعث افزایش فشار روی سطوح مابین مفاصل ستون فقرات میشود.

ارتباط  گودی کمر و انحراف لگن خاصره با کمر درد

میزان انحراف لگن خاصره تاثیر مستقیم بر گودی کمر دارد. اگر شما لگن خاصره را به عنوان یک سطل آب تصور کنید که به سمت جلو متمایل شده ,در این صورت آب روی انگشتان پای شما ریخته میشود که این , کجی لگن خاصره ی پیشین نامیده میشود و باعث افزایش آن خواهد شد. برعکس، کجی لگن خاصره ی پسین باعث کاهش و رفع گودی کمر میشود.

هایپرلوردوز (گودی بیش از حد کمر)

زمانی که انحنای کمر بسیار شدید میشود می توان گفت بخش تحتانی کمر دچار تو رفتگی بیش از حد معمول شده است.

به منظور عملکرد صحیح ستون فقرات, قوس کمر باید در حد نرمال باشد که این بستگی دارد به شکل خاص استخوانی از ستون فقرات به نام ورتبرال. اگر این قوس افزایش یابد به سایر بخشهای ستون فقرات فشار وارد میشود و فرد دچار کمر درد میشود.

علل شایع

گاهی لوردوسیس یا گودی کمر در دوران کودکی و بدون هیچ دلیل خاصی بوجود می آید که به آن گودی کمر خوش خیم دوران طفولیت می گویند. این بدان معناست که افراد در سنین مختلف می توانند مبتلا به این بیماری باشند.

لوردوز باعث میشود که باسن برجسته تر به نظر برسد. کودکان مبتلا به این بیماری هنگامی که به پشت دراز می کشند , فضای خالی بیشتری در بخش تحتانی کمرشان احساس می کنند. سرخوردم مهره -بیماری که در آن استخوان ستون فقرات از جای اصلی خود خارج شده و در استخوان بعدی فرو میرود- نیز منجر به ابتلا به این مشکل میشود. شما ممکن است به طور مادرزادی مبتلا به این بیماری باشید یا با انجام تمرینات ورزشی مثل ژیمناستیک به آن مبتلا شوید یا ممکن است این بیماری بر اثر آرتروز به وجود بیاید.

علت با شیوع کمتر در کودکان

Achondroplasia اختلال در رشد استخوانها که باعث ابتلا به نوع بسیار شایع کوتولگی میشود.

پلاسیدگی عضلانی

سایر بیماری های ژنتیکی

دلایل دیگر 

داشتن اندام ضعیف

چاقی

پوکی استخوان به علت کهولت سن

اختلال دیسکهای بین مهره های کمر

قوز (کیفوز)

Achondroplasia  نوعی کوتولگی

علل گودی بیش از حد کمر

برخی ماهیچه های اطراف ران و ستون فقرات قطور میشوند و برخی ضعیف میشوند که این باعث عدم تعادل میشود که این معمولا سندروم   lower crossed نامیده می شود. این بستگی به محل قرار گیری ماهیچه های قطور و ضعیف دارد

علائم

این مشکل گاهی ایجاد درد می کند و باعث اختلالات حرکتی می شود. این عارضه بیشتر در قسمت پایین ستون فقرات اتفاق می افتد و باعث ایجاد حالت برجستگی باسن می شود. وقتی به پشت دراز کشیده اید روی یک سطح سخت, افراد دارای گودی کمر شدید فضای زیادی در قسمت پایین کمر دارند. اگر انحنا انعطاف پذیر باشد نگرانی چندانی وجود ندارد اما در غیر این صورت باید درمان صورت گیرد.

تشخیص

برای تشخیص علائم گودی کمر لازم است که پزشک از پیشینه ی پزشکی بیمار اطلاع داشته باشد همچنین یکسری تمرینات پزشکی اجرا میشود. زمانی که گودی بیش از حد باشد پیشینه ی پزشکی اهمیت پیدا مکند. اگر بیماری پیشرفت کرد یا میزان گودی افزایش یافت ,از بیمار خواسته می شود یکسری تمریناتی انجام دهد جهت تشخیص اینکه گودی از نوع انعطاف پذیر است یا نه همچنین بسته به میزان تمرینات آزمایشات بعدی برای تشخیص سایر ناهنجاریها صورت می گیرد.

در صورتی که فرد درد , بی حسی,  یا گرفتگی  و ضعف در عضلات پا یا دست  احساس کند , یا احساس عدم کنترل در روده و مثانه داشته باشد پزشک ممکن است یک سنجش عصب شناختی صورت دهد .در مواردی نیز سایر آزمایشات نظیر عکسبرداری از ستون فقرات انجام میشود.

چه موقع باید اقدام به درمان نمود؟

اگر گودی کمر از نوع انعطاف پذیر نباشد باید برای رفع و بهبودی آن اقدام نمود. همچنین اگر یکی از موارد زیر را تجربه کردید باید به دنبال درمان باشید:

درد

گرفتگی عضلات

احساس بی حسی در اعضا

مشکلات روده یا مثانه

بیشتر حرکات و انعطاف پذیری ما بستگی به سلامت ستون فقراتمان دارد ,اگر به بهبود آن کمک کنیم در واقع بر یکی از موانع زندگی پیروز شدیم که  آن آرتروز و از بین بردن درد مزمن در ناحیه کمر است

درمان لوردوز

درمان گودی کمر بستگی دارد به میزان انحنا ستون فقرات یا سایر علائمی که ظاهر شده است

موارد رفع و بهبودی عبارتند از:

معالجه از طریق دارو برای کاهش درد و تورم

فیزیو تراپی برای کمک به افزایش قدرت درونی ماهیچه ها به منظور افزایش عملکرد فیزیکی.

فیزیوتراپیستها مستقیما با برنامه های مرتبط با ستون فقرات کار می کنند برای تهیه برنامه های نرمشی مناسب و حرکات اصلاحی و روشهای درمانی مرتبط جهت دفع درد و عدم توازن ماهیچه ای که بر اثر اختلال ستون فقرات تجمع یافته است.

یوگا (برای افزایش قوای جسمانی ,قدرت ,انعطاف پذیری و حدود حرکت)

کاهش وزن

بریس

جراحی در مواقعی که گودی کمر بسیار وخیم است.

تمرینات ورزشی

ورزش و حرکات اصلاحی

شما می‌توانید درد کمر ناشی از گودی کمر شدید را با انجام تمرینات  و ورزش گودی کمر کاهش دهید. مهم‌ترین عامل در گودی کمر تجمع چربی در اطراف شکم و قرار دادن بدن در حالت اندامی نامناسب می‌باشد. پزشکان و فیزیوتراپیستها تمرینات ورزشی مخصوصی را برای کاهش چربی بدن به شما توصیه می‌کنند که باعث تصحیح وضعیت شما و تقویت ماهیچه‌های شکم نیز می‌شود. همچنین می‌توانید تمرینات کششی مختلفی را ترکیب کنید. مفصل ران خود را بکشید و درد را کاهش دهید این کار را برای مدت زمان بیشتر از 30 دقیقه ادامه ندهید. توجه داشته باشید که شما نمی‌خواهید درد اضافی حاصل از آسیب به ماهیچه‌ها را به خود وارد کنید.

تقسیم بندی تمرینات بر اساس میزان قوت و ضعف ماهیچه های ستون فقرات می باشد. مدیریت ماهیچه ای که مستقیما با انحنای ستون فقرات در ارتباط است بسیار اهمیت دارد.

نرمش های کششی بخش خم کننده ی مفصل ران

 با انقباض هیپ فلکسر(خم کننده مفصل ران) گروه ماهیچه ها در جهت مخالف ضعیف شده و تراز لگن خاصره را به هم میزند. برای اینکه این اتفاق نیفتد باید هیپ فلکسر کشیده شود تا لگن خاصره دچار انحراف نشود در نتیجه گودی کمر اتفاق نیفتد. برای ایجاد کشیدگی در حالت ایستاده زانو را خم کنید و به سمت مچ نگه دارید. وقتی پا را به سمت عقب می کشید لگن خاصره به سمت جلو منحرف می شود. حالت کششی را 20 الی 30 ثانیه حفظ کنید. به تصویر توجه کنید.

کشش ماهیچه های تحتانی کمر

برای رهایی از لوردوسیس کمر ,کشش ماهیچه های کمر بسیار حائز اهمیت می باشد. روی سطح زمین به روی کمر دراز بکشید, به آرامی زانوها را به سمت قفسه ی سینه بکشید , در حین انجام تمرین نفس عمیق بکشید. به مدت 30 الی 50 ثانیه در این حالت بمانید.

ایجاد شکست شکمی

ماهیچه های شکم نقش مهمی در اندام انسان دارند. قدرت ماهیچه های شکم باعث تقویت ستون فقرات می شود و میزان انحنای آن را کاهش می دهد. روی سطح زمین دراز بکشید  ,به سقف نگاه کنید و پاهای خود را روی زمین قرار دهید. با کشیدن بخش تحتانی کمر روی زمین ,در لگن خاصره انحراف ایجاد کنید سپس تن خود را به مدت 30 ثانیه بالا کشیده و نگه دارید.گردنتان را با دست نگه دارید و به آرامی به حالت قبلی بر گردید. این تمرین را ده بار انجام دهید.

 

شکست مورب

به پشت روی زمین دراز بکشید با زانوهای خمیده, پاهای خود را صاف روی زمین نگه دارید.پاها را به آرامی به سمت چپ بیندازید و اجازه دهید زانوها نزدیک زمین بماند سر انگشتان را به سمت سر و نزدیک گوشها قرار دهید پایین کمر را به سمت پایین کشیده و نگه دارید سپس به ارامی بچرخید طوری که هر دو شانه تان به اندازه ی چند اینچ از سطح زمین فاصله بگیرد.5 ثانیه در این حالت بمانید سپس به حالت اولیه برگردید.این تمرین را 10 الی 15 بار انجام دهید . همین حرکت را به سمت دیگر نیز انجام دهید.

 

کشش باسن در حالت طاق باز

به پشت دراز بکشید ,سربه سمت بالا نگه دارید و زانوها در حالت خمیده باشند. پاها را در حالت جدا از هم صاف روی زمین قرار دهید .سپس ماهیچه های سرین رافشار دهید و انحراف لگن خاصره پیشین را به آرامی انجام دهید تا بخش تحتانی کمر در حالت تخت قرار گیرد. سپس هر اندازه که می توانید توسط ماهیچه های سرین، باسن را به سمت بالا بکشید .10 ثانیه در این حالت بمانید و دوباره به حالت اولیه برگردید. این تمرین را 20 بار در روز انجام دهید.

 

ماندگاری با پل توپی

این تمرین ماهیچه های سرین را قوی می سازذ. به پشت راز بکشید و ماهیچه ساق پا را به روی توپ قرار دهید. با انحراف لگن شروع کنید و با فشار آوردن به باسن حالتی از یک پل بوجود آورید.زمانی که در حال غلط خوردن هستید باید تماس مهره های کمرتان با زمین را حس کنید. بخش تحتانی کمر باید قبل از لگن با زمین برخورد کند. این تمرین را 12 بار در روز تکرار کنید.

 

به پشت دراز بکشید با زانوهای خمیده سپس هر دو پا را از زمین بلند کنید و به سمت قفسه ی سینه بکشانید سپس یکی از پاشنه های پا را به سمت زمین پایین بیاورید, زانوی دیگر را نزدیک قفسه ی سینه نگه دارید, پاشنه ی پا را در طول زمین بچرخانید تا پایتان در حالت مستقیم قرار گیرد. 8 بار در روز تکرار کنید.

تمرینات ورزشی برای گودی بیش از حد کمر

درمان از طریق ( ماساژ با دست) می تواند به کاهش درد ناشی از گودی بیش از حد کمر کمک کند.فیزیوتراپیست  از طریق ماساژ ستون فقرات درد را کاهش می دهد و حرکت ستون فقرات را بازیابی می کند. اما زمانی که  بیماری بسیار شدید باشد و فرد مجبور به عمل جراحی باشد انجام یکسری تمرینات کششی جهت درمان کفایت میکند.

هایپرلوردسیس (گودی بیش از حد کمر) ناشی از عدم توازن ماهیچه ای, شامل چهار گروه ماهیچه می باشد: دو گروه از آنها به شدت منقبض و سفت هستند, دو گروه از آنها به شدت ضعیف هستند. عضلات کشش دهنده ی بالا تنه و خم کننده ی باسن و ران نیاز به کشش دارند و همچنین ماهیچه های شکمی و هیپ فلکسر. تمرینهای مذکور کمک زیادی به کشش و تقویت ماهیچه های  هر دو گروه می کند.

عوارض عدم درمان گودی کمر

 از نظر افراد زیادی  عدم درمان گودی کمر مشکل حادی به حساب نمی آید  اما از آنجایی که ستون فقرات مسئول اصلی حرکت و انعطاف پذیری بدن است سلامت آن دارای اهمیت می باشد. عدم درمان آن منجر به بوجود آمدن مشکلاتی در ستون فقرات , ناحیه باسن و اعضاء داخلی بدن می شود.

لازم بذکر است در مرحله حاد کمر درد از انجام این تمرینات خودداری کنید و قبل از انجام از  فیزیوتراپیست خود مشاوره وراهنمایی بخواهید.